استارتاپ چیست؟
استارتاپ یک شرکت جوان است که توسط یک یا چند کارآفرین تاسیس شده تا یک محصول یا خدمات منحصر به فرد تولید کند و به بازار عرضه کند. به طور طبیعی، راه اندازی استارتاپ‌های معمولی که بودجه‌ی زیادی ندارند، با بودجه ای که توسط خویشاوندان و یا دوستانشان تامین می‌شود .
از وضایف اولیه استارتاپ‌ها جمع آوری مقدار قابل توجهی سرمایه برای گسترش بیشتر محصول است. برای انجام این کار باید یک استدلال قوی، اگر نه یک نمونه اولیه ارائه دهند که ادعای آنها را حمایت کند که ایده واقعا جدید است و یا تکمیل چیزی است که در بازار موجود است. در واقع، استارتاپ تمامی مسیر از صفر تا صد را طی می‌کند و تمامی مراحل را به صورت آزمون و خطا و یا یادگیری اصول و مبانی پایه آن انجام می‌دهد.
از قدیمی‌ترین و موفق‌ترین استارتاپ‌های دنیا، شرکت اپل است که توسط استیو جابز راه‌اندازی شد. اکثر شما نیز با نحوه به وجود آمدن و سختی کشیدن‌های این فرد در به نتیجه رسیدن این استارتاپ آشنا هستید. یکی دیگر از استارتاپ‌های معروف جهان که همه ما با آن آشنا و درگیر هستیم، استارتاپ گوگل است که ایده آن در سال 1997 مطرح و در سال 1998 آغاز به کار و محصول خود را تولید کرد. امروزه موتور جستجوی گوگل به عنوان پیچیده‌ترین و قویترین موتور جستجو در جهان می‌باشد.
تفاوت استارتاپ‌ها با کسب و کارهای سنتی
-
استارتاپ‌ها رشد مرحله‌ای دارند
اگر شما یک کیف جدید را تولید کنید، برای آن بازاریابی انجام دهید، مشتریان خود را توسعه دهید و به کسب و کار خود رونق دهید؛ مفهوم استارتاپ را به طور دقیق اجرا کرده‌اید. اما اگر یک واحد اجاره کنید و یک فروشگاه کیف فروشی بزنید و انواع مارک‌های کیف را برای فروش بگذارید شما از روش سنتی استفاده کرده‌اید.
-
استارتاپ‌ها بر اساس مبانی علمی توسعه می‌یابند
در سبک سنتی شما می‌توانید مراحل لازم برای کار را از پدر یا استاد خود یاد بگیرید و بلافاصله وارد بازار کار شوید. اما نکته مهم درباره‌ی راه اندازی استارتاپ‌ها این است که پیشرفت و توسعه آنها بر اساس اصول علمی انجام می‌شود و حتی تبلیغات و فروش آنها هم با توجه بر مبانی علمی روز دنیا صورت می‌گیرد. هنگامی که هدف شما راه اندازی یک استارتاپ جدید است، باید یک علم جدید را فرا بگیرید و به مرور زمان آن را توسعه دهید.
مراحل راه اندازی استارتاپ
اگر قصد راه اندازی استارتاپ را دارید ما در اینجا به شکل کامل و مرحله به مرحله مراحل راه اندازی آن را معرفی می‌کنیم تا بتوانید الگو برداری کنید. ممکن است چند مرحله جزئی دیگر نیز به این مراحل اضافه شود که به سلیقه افراد بستگی دارد.
1- ایده پردازی
معنی و مفهوم استارتاپ از یک ایده شروع می‌شود. این ایده می‌تواند خلاقانه و جدید باشد و یا برگرفته از یک کسب و کار داخلی یا خارجی باشد. به عنوان مثال شما می‌توانید با تغییر یک چاقو و افزایش کاربرد آن مشتریان را جذب کرده و آن را به عنوان محصولی جدید بفروشید.
هیچ وقت برای ایده پردازی در حوزه‌ی کارآفرینی هراس نداشته باشید؛ یک ایده ممکن است اول در ذهن شما مسخره و نشدنی به نظر رسد ولی همان ایده ممکن است با تلاش یک گروه به کسب و کاری پر درآمد تبدیل شده و در نقاط مختلف دنیا در حال توسعه باشد.
2- تحقیق و تعیین نقشه مسیر
گام دوم برداشتن کاغذ و قلم و نوشتن نقشه مسیر است. شما در این طرح خام از ایده‌ی خود و مسیر آن باید نقطه هدف خود را مشخص کنید. در کنار ایده پردازی شما کمی خیال پردازی هم نیاز دارید تا هدف خود را به نهایت ممکن برسانید. بعد از مشخص شدن هدف نهایی، شما باید این مسیر را به مسیرهای کوتاه‌تر تبدیل کنید و اهداف کوچک و بزرگ برای خود تعیین کنید.
مرحله بعد تحقیق می‌باشد. ایده خام داشتن خوب است ولی به همان اندازه پر خطر هم می‌باشد چرا که به راحتی می‌تواند شما را از مسیر خارج کند. بررسی‌های مختلف محصول و میزان استقبال مشتریان از این محصول جزو تحقیقات می‌باشد. برای شروع تحقیق بهترین نقطه این است که از افراد خانواده، دوستان و آشنایان بخواهید نظر خود را درباره محصول شما صادقانه بیان کنند و اگر متوجه ایرادی در آن شدند به شما تذکر دهند.
3- ثبت ایده و ادعای مالکیت
در مرحله قبل نباید فراتر از محدوده قابل اعتمادتان پیش روید زیرا ایده یک چیز جدید است و شاید این فکر فقط به ذهن شما رسیده باشد و دیگران حتی به آن توجهی هم نداشته باشند پس برای جلوگیری از افشای ایده، آن را با هر کسی به اشتراک نگذارید.
اگر ایده شما برگرفته از کسب و کارهای دیگر می‌باشد و تکراری است برای ثبت آن به مراحل سختی بر نمی‌خورید. اما در برخی موارد شاهد ایده‌های خلاقانه و اختراعات جدیدی هستیم که در هیچ کجای دنیا مشابه آن وجود ندارد. برای ثبت این ایده و اختراع خود باید به سایت مرکز مالکیت معنوی مراجعه و ثبت نام کنید؛ مراحل ثبت اختراع در این سایت آموزش داده شده است پس از ثبت آن یک گواهی ثبت اختراع به شما تعلق خواهد گرفت که به کمک آن می‌توانید ادعای مالکیت داشته باشید.
4- تهیه نمونه اولیه
در قالب مفهوم استارتاپ ایده‌های مختلفی تعریف می‌شوند که هر کدام از آنها مسیر متفاوتی برای انجام دارند. بعضی از این ایده‌ها خدماتی هستند و نیاز به تهیه نمونه اولیه ندارند، برخی دیگر شامل نمونه‌های آزمایشگاهی می‌شوند که مهم ترین گام مربوط به همین تهیه نمونه اولیه است.
در شروع مشخص کنید که محصول نهایی شما چه خواهد بود و آیا تولید نمونه اولیه از آن ممکن است؟ توجه داشته باشید که :
- تحقیقات در کارهای خدماتی لازم است اما نیازی به تولید نمونه اولیه ندارند
- تحقیقات در کارهای آزمایشگاهی لازم است، کارهای آزمایشگاهی به تولید نمونه اولیه نیز وابسته می‌باشند
- ایده‌های اینترنتی برای تولید نمونه اولیه آسان‌تر هستند و باید با سرعت بیشتری انجام شود
- تولید نمونه برای یک محصول جدید و خاص سخت تر است و باید مراقب افشا نشدن آن بود
- تولید نمونه اولیه برای یک محصول باید همراه تحقیق در مورد بازاریابی و نیاز مشتریان باشد
پس از مشخص شدن محصول نهایی باید واکنش و عکس العمل افراد جامعه به نمونه اولیه آن را بسنجید، بنابراین نمونه اولیه‌ای تولید کنید که کیفیت آن برای عموم افراد جامعه قابل قبول باشد.
5- عرضه نمونه به جامعه هدف کوچک و بررسی بازار
در این مرحله با توجه به آنکه شما ایده خود را ثبت کرده‌اید و می‌توانید ادعای مالکیت داشته باشید، می‌توانید جامعه هدف خود را گسترش دهید. از نمونه اولیه محصول خود چندین مورد تولید کنید و همراه با یک فرم نظرسنجی در اختیار جامعه هدف خود قرار دهید. از آنها بخواهید تا از محصول استفاده کنند و نظرشان را در مورد آن در شرایط مختلف بخواهید.
فرم نظرسنجی‌تان را می‌توانید اینگونه طراحی کنید:
- کیفیت ظاهری محصول
- کیفیت خدماتی محصول
- کیفیت کاری محصول
- قیمت پیشنهادی برای این محصول
- میزان تمایل مشریان نسبت به محصول
- راهکارها و پیشنهادات برای افزایش کیفیفت محصول
- احتمال موفقیت محصول در بازار
- نواقص و نیازهای عملکردی محصول
این فرم نظرسنجی تا حدود زیادی سلیقه‌ای است و تحت تاثیر نوع و خدمات تغییر می‌کند. همیشه سعی کنید از جامعه هدف خود پیشنهادها و نظرات مختلفی دریافت کنید و از آنها بخواهید نظراتشان را صریح و رک به شما بگویند؛ این نظرها در گام‌های بعدی به شما یاری می‌رسانند و از اصلی ترین دلایل موفقیت استارتاپ‌ها به حساب می‌آیند.
6- ثبت ایده و محصول
در مراحل قبل ایده خود را به ثبت رساندید و در مورد مالکیت آن می‌توانید مدعی شوید. اما این ادعا شامل محصولات به دست آمده از آن نیست. پس در مراجع قانونی باید نسبت به ثبت ایده و محصول خود اقدام کنید و اطمینان پیدا کنید که هیچ شخص دیگری از محصولات شما استفاده نمی‌کند.
مقدمات این کار مانند مراحل ثبت اختراع از وبسایت اطلاع رسانی مرکز مالکیت معنوی قابل انجام است. مفهوم استارتاپ با ریسک همراه است و برای راه اندازی استارتاپ سعی به از بین بردن این ریسک‌ها داشته باشید و نهایت تلاش خود را به کار بگیرید.
7- سرمایه گذار پیدا کنید
درمراحل اولیه، شرکت‌های نوپا در آمد کمی دارند یا درآمد ندارند. آنها ایده‌ای دارند که باید گسترش، آزمایش و بازاریابی شود، این هزینه‌ی قابل توجهی می‌گیرد. از مراحل مهم و شاید بزرگترین چالش برای راه اندازی استارتاپ، پیدا کردن یک سرمایه گذار برای پروژه است که بتواند ریسک سرمایه گذاری روی یک ایده جدید را قبول کند. بانک‌ها، سرمایه گذاران شراکتی، سرمایه گذاران داوطلبانه و سرمایه گذاران شخصی از انواع سرمایه گذارانی می‌باشند که برای راه اندازی استارتاپ می توانید از آن ها کمک بگیرید.
معرفی انواع استارتاپ
ما استارتاپ‌ها را به شش دسته کلی تقسیم کرده‌ایم که هرکدام ممکن است زیرمجموعه‌های دیگری هم داشته باشند :
استارتاپ‌های فعال در زمینه سبک زندگی
این استارتاپ شامل پروژه‌ها و کارهایی می‌شوند که با سبک زندگی افراد مختلف در ارتباط است. هدف از راه اندازی این استارتاپ‌ها، کمک به بهبود زندگی افراد جامعه با استفاده از روش‌های مختلف است. ممکن است کار این گروه به صورت واقعی و در قالب یک شرکت پروژه خود را راه اندازی کنند یا مجازی و به صورت تیم‌های اینترنتی انجام شود.
استارتاپ‌های کوچک یا مشاغل خانوادگی
این گروه اغلب به صورت مشاغل کوچک تشکیل می‌شوند و معمولا خانوادگی اداره می‌شوند. فرض کنید یک خانواده تصمیم به تاسیس یک رستوران می‌گیرند و سرمایه راه اندازی آن را به صورت شراکتی تامین می‌کنند. نکته ی مهم راجب این مدل از مشاغل این است که سود زیادی به دست نمی‌آورند ولی ثبات کاری خوبی دارند.
استارتاپ‌های مقیاس پذیر
این استارتاپ‌ها به سوددهی بالا فکر می‌کنند و علاوه بر آن رویای جهانی شدن هم دارند. این استارتاپ‌ها به طور مداوم در پی جذب سرمایه برای بزرگتر شدن و توسعه کسب وکار خود هستند. اینگونه شرکت‌ها یا به رویای خود می‌رسند و موفق می‌شوند و یا به طور کامل شکست می‌خورند. فیسبوک و اوبر از مهم ترین نمونه‌های این نوع استارتاپ هستند.
استارتاپ‌های کوچک وابسته به شرکت‌های بزرگ
این نوع استارتاپ‌ها به نمایندگی از شرکت‌های بزرگ وظیفه دارند که در جهت بهبود عملکرد آنها عمل کنند. آنها سعی می‌کنند که کارشان جنبه مطالعاتی داشته باشد و اقدامات اولیه شرکت‌های بزرگ تر را انجام دهند. به عنوان مثال یک شرکت بزرگ تصمیم می‌گیرد که یک محصول را به محصولاتش اضافه کند. این گروه موظف می‌شوند که وضعیت بازار و مشتریان را نسبت به این محصول یا خدمات بررسی کنند. نوع دیگری از این استارتاپ‌ها نیز وجود دارند که به فروش و بازاریابی محصول شرکت‌های بزرگتر می‌پردازند.
استارتاپ‌های فعال در زمینه شبکه‌های اجتماعی
کارآفرینی در حوزه شبکه‌های اجتماعی با رشد رسانه‌های اجتماعی و دسترسی بیشتر افراد به این ابزارها، نقش خود را به خوبی ایفا کرده است. برخی از افراد ایده پرداز به صورت گروهی وارد این حوزه می‌شوند و به راحتی با طراحی یک نرم افزار یا یک اپلیکیشن، شرایط کسب درآمد اینترنتی را فراهم می‌کنند.
